Yn yr adran hon cewch wybodaeth am gyffuriau, alcohol, a Sefydliadau y gallwch gysylltu ar gyfer Cymorth, Cyngor ac Arweiniad.
Cyffuriau
Mae cyffur yn rhywbeth sy’n newid sut rydych chi’n teimlo ac yn ymddwyn. Mae rhai cyffuriau’n cael eu rhagnodi gan feddyg ar gyfer salwch, ond pan fydd pobl yn siarad am gyffuriau maent fel arfer yn golygu cyffuriau sy’n anghyfreithlon neu’n anniogel.
Pan fyddwch chi’n cymryd cyffuriau nad oeddent wedi’u rhagnodi gan feddyg, mae llawer o risgiau y gallwch eu hwynebu:
- niwed i’ch iechyd corfforol neu feddyliol
- dod yn gaeth ac angen y cyffur / cyffuriau i weithredu
- colli cysylltiad â chariadon
- yn syrthio ar ei hôl gyda gwaith ysgol
- mae’n anodd gwybod beth sydd YN Y cyffur mewn gwirionedd
- gorddosio neu gael profiad gwael
- mewn amgylchiadau eithafol, mae perygl o farwolaeth
- torri’r gyfraith a ffeindio eich hun mewn trafferth gyda’r heddlu
Am fwy o wybodaeth, edrychwch ar y fideo isod gan Childline sy’n siarad am gyffuriau a dibyniaeth:
Os ydych eisiau gwybod mwy am gyffur penodol a’i beryglon, gallwch edrych ar y A-Z LIST hon gan FRANK.
Fe allech chi ffeidnio eich hun mewn drafferth gyda’r heddlu os byddant yn dod o hyd i unrhyw gyffuriau rheoledig i chi – mae ‘reolir’ yn golygu bod y gyfraith yn nodi pryd mae’n iawn meddu ar gyffur, neu ei gyflenwi, a phan nad ydynt.
Mae’n drosedd os ydych chi’n:
- meddu ar gyffur rheoledig (oni bai bod gennych bresgripsiwn, yn eich enw)
- meddu ar gyffur rheoledig gyda’r bwriad o’i gyflenwi i rywun arall (rhoi, gwerthu neu rannu)
- cyflenwi (rhoi, gwerthu, rhannu) cyffur rheoledig yn anghyfreithlon i rywun arall
- caniatáu i bobl eraill ddefnyddio cyffuriau yn eich cartref
Ystyrir gan y gyfraith bod rhannu cyffuriau ymhlith ffrindiau yn yr un peth a gyflenwi.
Am fwy o wybodaeth am gyffuriau, gallwch edrych ar y sefydliadau hyn sy’n cynnig Cymorth, Cyngor ac Arweiniad: TEDS, DAN 24/7, FRANK, a Barod.
Yn dilyn nifer o farwolaethau gwenwyno cyffuriau lle mae tystion wedi adrodd eu bod yn credu bod ffrindiau yn cysgu, gan fod modd eu clywed yn chwyrnu, gwyliwch y fideo hwn o’r enw ‘Don’t Ignore A Snore’. Ffilm lleihau niwed fer am iselder anadlol yn dilyn defnyddio cyffuriau Iselydd y System Nerfol Ganolog
Alcohol
Mae alcohol yn gyffur sy’n gyfreithiol i’w ddefnyddio os ydych dros 18 oed; mae hyn yn cynnwys diodydd alcoholig, fel cwrw, gwin a gwirodydd.
Yn fwy na hynny, gall alcohol gael effeithiau negyddol ar eich iechyd corfforol a meddyliol. Mae’n bwysig yfed yn gymedrol. Os ydych chi eisiau gwybod mwy am sut i yfed yn gyfrifol a sut i gadw golwg ar eich unedau alcohol, edrychwch ar Drinkaware YMA.
Mae rhai o effeithiau alcohol yn cynnwys:
- llai o ymwybyddiaeth o’r hyn sy’n digwydd o’ch cwmpas
- lleihau eich amseroedd ymateb, gan gynyddu’r risg o ddamweiniau’n digwydd
- fwy o hyder, sy’n wneud i chi deimlo’n anorchfygol a all arwain at wneud penderfyniadau gwael
- fwy agored i niwed sy’n caniatáu i eraill fanteisio arnoch chi
- cynnydd mewn tueddiadau treisgar
- yfed gormod wneud i chi chwydu a pasio allan. Mae hyn yn gadael chi’n agor i niwed ac yn dueddol o dagu
- gall yfed gormod dros gyfnod hir achosi niwed i’ch calon, eich stumog a’ch ymennydd
Risg arall yw yfed gormod a all arwain at alcoholiaeth. Dyma pan fyddwch chi’n gaeth i yfed alcohol ac mae ei angen arnoch i weithredu yn eich bywyd o ddydd i ddydd.
Efallai y byddwch yn teimlo pwysau gan gymheiriaid i yfed, ond cofiwch: mae’n iawn dweud NA i bethau os nad ydych chi’n teimlo’n gyfforddus. Gall fod yn anodd dweud na wrth eich ffrindiau, ond nid yw’n iawn iddynt roi pwysau arnoch chi. Mae gan Childline ganllaw gwych ar bwysau cyfoedion, y gallwch ei ddarllen YMA.
Edrychwch ar y fideo isod gan Childline sy’n siarad am alcohol a pham mae pobl yn yfed:
Mae yfed llawer iawn o alcohol cryfder uchel yn niweidiol i’ch iechyd.
Mae’r gyfraith yn newid yng Nghymru, o’r 2il o Fawrth a byddwch yn sylwi ar gynydd ym mhris rhai diodydd.
Beth mae hyn yn ei olygu? Wel, nid yw isafbrisio yn cynyddu pris pob diod, dim ond y rhai sy’n cael eu gwerthu ar hyn o bryd yn is na’r isafswm pris (gan dargedu diodydd rhad, cryf yn bennaf).
Mae’n gyfreithiol yn y DU i brynu ac yfed alcohol os ydych dros 18 oed, efallai y gofynnir i chi am ID i brofi eich oedran.
Mae gan yr heddlu’r pŵer i atal person ac atafaelu alcohol mewn man cyhoeddus os yw’n rhesymol yn amau bod y person dan 18 oed. Gellir erlyn pobl ifanc dan 18 oed sy’n yfed alcohol mewn mannau cyhoeddus.
Mae’n anghyfreithlon i oedolyn brynu alcohol i rywun o dan 18 oed, onid y fydd y person hwnnw’n prynu cwrw, gwin neu seidr i rywun 16 neu 17 oed gyda pryd o fwyd gyda rhywun dros 18 oed.
Os ydych chi eisiau gwybod mwy am alcohol, ei effeithiau, a’r cyfreithiau sy’n cwmpasu’r pwnc hwn, ewch i FRANK sy’n darparu llawer o wybodaeth ddefnyddiol.
I gael rhagor o wybodaeth am y Cymorth, Cyngor ac Arweiniad ar gyfer alcohol, gallwch edrych ar y sefydliadau hyn: Drinkaware, DAN 24/7, Childline, ac AlcoholChangeUK.
Dyma restr o wasanaethau sy’n gallu cynnig gwybodaeth, cyngor a chefnogaeth os ydych chi’n poeni amdanoch chi’ch hun neu rywun arall:
TEDS – Rydym yn asiantaeth wirfoddol sy’n cynnig gwasanaethau AM DDIM a CHYFRINACHOL i ddefnyddwyr cyffuriau neu alcohol yng Nghwm Taf.
DAN 24/7 – Llinell Gymorth Cyffuriau ac Alcohol Cymru.
FRANK – Darganfyddwch bopeth y mae angen i chi ei wybod am gyffuriau, eu heffeithiau a’r gyfraith. Siaradwch â Frank am ffeithiau, cefnogaeth a chyngor ar gyffuriau ac alcohol heddiw.
Barod – Cyngor a chymorth cyfrinachol, di-farn di-dâl.
Childline – Mynnwch gymorth a chyngor ar ystod eang o faterion, ffoniwch ni ar 0800 1111, siaradwch â chwnselydd ar-lein, anfonwch e-bost neu bostiwch ar y byrddau negeseuon.
AlcoholChangeUK – Mae Alcohol Change UK yn elusen alcohol flaenllaw yn y DU.
Drinkaware – Cyngor, gwybodaeth ac offer annibynnol i helpu pobl i wneud dewisiadau gwell am yfed alcohol.